|
ҚОТИЛЛИКНИНГ ТУРЛАРИ
Қотиллик тўрт хил бўлади: Қасддан, яримқасддан, бехосдан ва бехосдансимон. Қасддан ўлдириш Оллоҳ Таолонинг:
}وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا {
– „Ким қасддан бир мўминни ўлдирса...“, [4:93]
деган оятида очиқ айтилган. Яримқасддан ўлдириш хусусида эса Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос ривоят қилган ҳадисда гапирилган. Унда Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:
«أَلاَ إِنَّ دِيَةَ الْخَطَإِ شِبْهُ الْعَمْدِ مَا كَانَ بِالسَّوْطِ وَالْعَصَا مِائَةٌ مِنَ الْإِبِلِ مِنْهَا أَرْبَعُونَ فِي بُطُونِها أَوْلاَدُهَا»
«Бехосдан, яримқасддан ўлдирилганнинг хуни, қамчи ёки асо билан ўлдирилган бўлса, юзта туя бўлиб, улардан қирқтасининг қорнида боласи бўлиши керак». Бехосдан ўлдириш Оллоҳ Таолонинг:
}وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلاَّ خَطَأً {
– „Мўминмўминнифақатбилмаганҳолдагинаўлдирибқўйишимумкин“, [4:92]
деган оятида баён қилинган. Бехосдансимон ўлдириш бехосдан ўлдиришнинг бир қисми-ю, лекин у бехосданнинг таърифига тушмайди. Чунки унинг воқеси бехосданнинг воқеидан бошқача бўлади. Бехосдан ўлдиришда жиноятчи ўзи хоҳлаб, ўша ишни қилади, фақат уни йўналтиришда хатога йўл қўяди. Бехосдансимон ўлдиришда эса жиноятчининг хоҳиш-иродасига қарамасдан ўша иш содир бўлади. Шунга кўра, бу икки ишнинг воқелари бир-биридан фарқ қилади.
Қасддан қилинган қотиллик
Бир одам иккинчи бир одамни кўп ҳолларда ўлдириб қўядиган нарса билан уриши ёки бир одам иккинчи бир одамга нисбатан кўп ҳолларда ўлимга олиб борадиган ишни қилиши қасддан қилинган қотиллик дейилади.
У уч турли бўлади:
1. Қилич, пичоқ, тўппонча, граната каби ўлдирадиган нарса билан зарба бериш ёки темир, сандон, болға, катта тош, харсанг тош, йўғон хода каби кўпинча ўлдирадиган нарса билан уриш;
2. Кўпинча ўлдирмайдиган нарсага ўлдирадиган нарсани қўшиб уриш. Учига темир қадалган ёки мих қоқилган таёқча
99-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222